Schoon Water voor Brabant

In de provincie Noord-Brabant loopt het programma ‘Schoon Water voor Brabant’. Dit programma is gericht op het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen die een risico vormen voor de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater.

Deelnemend areaal
De ‘Schoon Water-aanpak’ is in 2001 ontstaan in kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden in Brabant. En is door de jaren heen over heel Brabant -en van 2015-2018 ook in Zeeland- uitgerold. Op dit moment doen ca. 500 ondernemers mee aan Schoon Water in Brabant: akkerbouwers, loonwerkers, veehouders (vaak via hun loonwerkers), boomkwekers, vollegrondsgroentetelers. Hun gezamenlijk areaal is ca. 40.000 ha. Ze krijgen tips voor verminderen van emissies via e-mailberichten, nieuwsbrieven, artikelen in de vakpers en via demonstratie- en veldbijeenkomsten. Ca. 110 telers en loonwerkers met grote arealen intensieve gewassen krijgen individueel begeleiding van onafhankelijke teeltadviseurs.

Overzicht van ondernemers die meewerken binnen Schoon Water. De rode stippen zijn de telers die informatie ontvangen via de mail en de groene stippen zijn de ondernemers die aanvullende individuele begeleiding ontvangen.

Deelnemers kiezen voor:

minder milieubelastende middelen aan de hand van de CLM Milieumeetlat
andere spuittechnieken waardoor doseringen lager kunnen of er minder drift naar het water gaat (zie ook Toolbox Water)
minder bespuitingen door goed te monitoren in het gewas of een plaag echt aanwezig is, of door een BeslissingsOndersteunendSysteem (BOS) te gebruiken
te werken aan plantweerbaarheid door beter bodembeheer en secuurdere bemesting
niet-chemische alternatieven in te zetten: mechanische onkruidbestrijding, inzet van natuurlijke vijanden van plagen of kiezen voor robuuste rassen

Goede resultaten
Deelnemers hebben de milieubelasting van het grond- en oppervlaktewater de jaren sterk laten dalen, en het deelnemend areaal is sterk gestegen. De Schoon Water ondernemers laten zien: schoner water kan! In de aardappelteelt bijvoorbeeld: in vergelijking met andere aardappeltelers gebruikten deelnemers van Schoon Water voor Brabant in 2020 40-80% minder middelen die het grondwater belasten. Ook in de teelt van mais, gras en bomen gebruiken deelnemers minder belastende middelen. Zie hier de link naar het Rapportage: Milieubelasting van gewasbeschermingsmiddelen in Noord-Brabant.

Toch zijn er ook nog knelpunten: In sommige kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden moet Brabant Water extra zuiveringsstappen inbouwen omdat er nog restanten van gewasbeschermingsmiddelen in de bronnen voor de drinkwaterbereiding komen. Ook in oppervlaktewater komen nog overschrijdingen voor.

Succes in de stad
Tot 2021 richtte het programma ‘Schoon Water voor Brabant’ zich ook op gemeenten, bedrijven en particulieren. Gemeenten en hoveniers gingen aan de slag met een andere inrichting van verhardingen en openbaar groen. Onkruid op stoepen en pleinen worden nu bestreden met hete lucht, heet water of borstelen. Door in Brabant te laten zien dat het kan zonder chemie, kwam er uiteindelijk een landelijk verbod op het gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen door gemeenten en op bedrijventerreinen. Voor particulieren heeft glyfosaat geen toelating meer.

Op onkruidvergaat.nl vindt u regelgeving, tips en ervaringen voor hoveniers of terreinbeheerders van groen, verhardingen en sport- en golfvelden

Vragen?
Voor meer informatie kunt u terecht bij:
• CLM: Jenneke van Vliet, jvanvliet@clm.nl, 0345 470 753
• Provincie Noord-Brabant: Suzanne Robert, srobert@brabant.nl, 06 527 944 89
• Brabant Water: Sandra Verheijden, sandra.verheijden@brabantwater.nl, 073 683 8514
• ZLTO:Peter van ’t Westeinde, peter.van.t.westeinde@zlto.nl, 06 218 534 49
• Waterschappen: Rene Rijken (Brabantse Delta), m.rijken@brabantsedelta.nl, 076 564 1580

Landbouw

TeelttipsMaatregelenResultaten

SchoonWaterOnderbladapparatuur De Schoon Water adviseurs komen op beslismomenten in het teeltseizoen met tips voor goede opbrengst en lagere milieubelasting.

Lees meer teelttips…

Schoon Water deelnemers zijn bezig met het nemen van maatregelen, gericht om de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het water te verminderen. De genomen maatregelen zijn naast goed voor het milieu, ook goed voor de teler. Goede opbrengsten staan altijd voorop. Maatregelen kunnen variëren van de keuze voor minder milieubelastende middelen (zie milieubelastingskaarten) tot emissiereducerende spuittechnieken of mechanische onkruidbestrijding (zie techniekkaarten).

Agrariërs kunnen kiezen voor bestrijdingsmiddelen met weinig risico voor het grond- en oppervlaktewater. Onderstaande middelenkaarten geven per gewas de toegestane middelen en de milieubelasting. De middelenkaarten worden jaarlijks geactualiseerd. Ook op www.milieumeetlat.nl vindt u de milieubelasting van alle middelen en kunt u zelf dosering, driftreductie en spuitmoment bepalen.

icoon techniekkaart wasplaats Nieuwe technieken verminderen gebruik en emissie van bestrijdingsmiddelen. Op elke kaart staat een toelichting over de techniek, een opsomming van de voordelen én de nadelen, het toepassingsgebied, de milieuwinst, praktijkervaringen en een link naar meer info. Met spuitdoppenkeuze.nl kunt u een nog beter spuitresultaat realiseren, met zo min mogelijk milieubelasting. Deze website is ook uitstekend te gebruiken op uw smartphone.

Er zijn 5 techniekkaarten ontwikkeld:

Mechanische onkruidbestrijding in asperges
Laag Volume Strooitechniek (LvS)
Pneumatisch schoffelen in de boomteelt
Onkruid branden in de boomteelt
Akkerbouw-apps voor de smartphone

Meer kaarten zijn te vinden op Toolboxwater.nl

Techniekkaarten

	Lees of download de informatiekaart Mechanisch onkruid bestrijden Asperge De kaart geeft praktische tips voor onkruidbestrijding tussen, maar ook op de ruggen. Zoals gebruik van biologisch afbreekbare folie of het kartonachtige Greenprotect.
	Lees of download de informatiekaart Laag Volume Strooitechniek Door te strooien in plaats van te spuiten kan de teler minder middel toepassen én is er 90% minder drift. Deze strooitechniek is nu ook op de aardappelpootmachine toepasbaar.
	Lees of download de informatiekaart Pneumatisch schoffelen in de boomteelt Een innovatief schoffelsysteem met perslucht dat onkruiden niet alleen tussen de rijen, maar ook in de rij aanpakt.
	Lees of download de informatiekaart onkruidbranden in de boomteelt Onkruid branden in plaats van spuiten is weersonafhankelijk, doodt ook de zaden én voorkomt groeiremming.
	Lees of download de informatiekaart Apps voor akkerbouwers Akkerbouwers vinden hier een beschrijving van de phytophthora apps SpuitWeerWijzer, PhyApp en Phytophthora Lite app. Handige apps voor andere teelten, zoals uien of bieten worden kort weergegeven.

Ga naar boven